Święto św. Tomasza Apostoła
3 lipca

Imię Tomasz pochodzi od hebrajskiego rdzenia taam, który oznacza "rodzić bliźnięta", "podwajać".

Św. Tomasz był Żydem, został powołany na jednego z 12 Apostołów, był gorliwym uczniem Jezusa. Podczas Ostatniej Wieczerzy, gdy Chrystus obiecał apostołom, że przygotuje dla nich miejsce a oni znają drogę do Niego, Tomasz powiedział: "Panie, nie wiemy, dokąd idziesz. Jak więc możemy znać drogę?"(J 14, 5). To jego zapewnił wtedy Chrystus, że On sam jest Drogą, Prawdą i Życiem.
Św. Tomasz, którego nie było wśród apostołów, kiedy Pan Jezus po raz pierwszy po zmartwychwstaniu im się ukazał, nie uwierzył początkowo w powstanie z martwych swego Mistrza i pragnął naocznego potwierdzenia tego faktu. Z powodu swych wątpliwości zyskał miano "niewiernego Tomasza". Chrystus spełniając prośbę ucznia (osiem dni później), ukazał się ponownie i pozwolił Tomaszowi zobaczyć rany na dłoniach i włożyć rękę do swego przebitego boku. Przekonany wtedy o prawdzie Zmartwychwstania Tomasz krzyknął: "Pan mój i Bóg mój" wyznając w ten sposób wiarę w boskość Jezusa. Tomasz głosił Ewangelię wśród Partów, Medów i Persów. W swej apostolskiej misji dotarł do Indii Południowych, przynosząc wiarę na wybrzeże Malabaru.

Św. Tomaszowi przypisuje się autorstwo wielu apokryfów, wśród nich najbardziej znana jest Ewangelia św. Tomasza napisana pod koniec II stulecia. Zawiera ona logia, czyli słowa Chrystusa (114 zdań) - jest to ciekawy materiał do badań nad powstawaniem Nowego Testamentu. Wiele o św. Tomaszu pisali Euzebiusz z Cezarei, św. Grzegorz z Nazjanzu i św. Hieronim.

Św. Tomasz poniósł śmierć męczeńską koło Madrasu około r. 72. Jego relikwie znalazły się najpierw w Odessie, później (w roku 1258) na wyspie Chios, obecnie zaś spoczywają w Ortonie, we Włoszech.

Św. Tomasz jest patronem Indii i Portugalii oraz wielu miast (np. Zamościa), jest także patronem architektów, stolarzy i geodetów. Z prośbą o pomoc zwracają się do niego teolodzy i małżonkowie, jest wzywany również w przypadku bólu pleców.

W sztuce przedstawiany jest zazwyczaj albo jako młodzieniec, albo jako starszy człowiek w tunice i płaszczu. Jego atrybutami są najczęściej: kątownica, księga, serce lub zwój.

***

Tomasz Apostoł ósmego dnia po Zmartwychwstaniu Jezusa wyznał swoją wiarę mówiąc: "Pan mój i Bóg mój". Usłyszał wtedy od Zmartwychwstałego Pana słowa: "Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli". Przez wstawiennictwo św. Tomasza prośmy Boga o pogłębienie naszej wiary.

***

Pozwól mi czuwać pod Twoimi drzwiami
jako swemu wiernemu słudze;
wyślij mnie, bym ogłaszał Królestwo
i zapraszał wszystkich na Twoje wesele.
Nie dopuść, żebym pogrążył się
w grzęzawisku nudy
lub zamknął się w smutku,
w wąskich ścianach egoizmu,
bez widoku na otwarte niebo.
Obudź mnie, jeśli owinięty nieuwagą
zapadnę w sen zwątpienia;
odszukaj mnie,
jeśli się zgubię pośród wielu dróg
i stosów niepotrzebnych rzeczy.
Nie pozwól, żebym schylał głowę
pod naporem tłumu:
prostuj mnie i napełniaj dumą,
jestem przecież Twoim sługą.

(Rabindranath Tagore)

Opracowała Maria Krasnosielska